Onze missie en daarmee ons fundament
“Wat is onze identiteit en waarvoor bestaan wij?”
WIE ZIJN WIJ
De PG Holten is een pluriforme gemeente en is deel van de PKN. In die pluriformiteit is ruimte voor diversiteit in geloofsbeleving.
In de samenvoeging van de Hervormde gemeente en Gereformeerde kerk is ons verlangen naar eenheid tot stand gekomen.
De basis daaronder is dat we geloven in de Drie-enige, God onze Vader, in het verlossende werk van Jezus en in de kracht van de
Heilige Geest. Wij willen zo, geïnspireerd door Gods woord en geleid door de Geest, een liefdevolle en bewogen gemeente van
Jezus Christus zijn in woord en daad en voor iedereen.
“Wat is ons ideaal en wat willen we bereiken?”
Er zijn momenteel (voorjaar 2024) geen vaste predikanten aan onze gemeente verbonden. We hopen via het beroepingswerk een nieuw team van predikanten en een kerkelijk werker te kunnen realiseren. Wel zijn er nu twee tijdelijke predikanten aangesteld.
Onze visie en daarmee ons toekomstbeeld
“Wat is ons ideaal en wat willen we bereiken?”
We willen een kerk zijn:
- waar verbondenheid kan worden ervaren in open gesprekken, waarin mensen zich gezien weten en zich thuis voelen;
- waar mensen worden gestimuleerd in hun geloofsontwikkeling;
- die open en aantrekkelijk is voor iedereen;
- die relevant is voor Holten, dienstbaar aan de lokale samenleving;
- die aantrekkelijk is voor alle generaties. (De jonge generaties hebben daarbij extra aandacht nodig gezien de afnemende belangstelling voor de kerk van deze groep)
Diensten en Gebouwen
- Momenteel (voorjaar 2024) hebben we nog drie gebouwen. Dat zijn de Kandelaar (voor de fusie het kerkgebouw van de Gereformeerde kerk), de Dorpskerk (voor de fusie het kerkgebouw van de Hervormde gemeente) en het oude verenigingsgebouw Irene (voor de fusie behorend bij de Hervormde gemeente). Vanaf april 2024 zullen we in diverse stappen de visie op onze kerkgebouwen voor de toekomst gaan beschrijven.
- Er is een evenwichtige verdeling van de kerkdiensten over de beide kerkgebouwen. Elke zondag is er een ochtenddienst om 09.30 uur. Daarnaast zijn er jaarlijks 8 avonddiensten om 19.00 uur. Deze diensten zijn in de maanden waarin de “r” in de maand zit.
- Ook in de buurtschappen Espelo en, in mindere mate, Dijkerhoek worden enkele diensten per jaar verzorgd.
- Er is elke zondag kindernevendienst en oppas voor de allerkleinsten.
- Na elke ochtenddienst is er gelegenheid tot het drinken van koffie, thee of limonade in de nevenruimte en elkaar daar te ontmoeten.
- Wij heten iedereen van harte welkom bij onze avondmaalsvieringen, ook kinderen en gasten.
- De Katholieke parochie heeft geen diensten meer in Holten. Wij hebben goede onderlinge contacten en gezamenlijke activiteiten.
Er zijn momenteel (voorjaar 2024) geen vaste predikanten aan onze gemeente verbonden. We hopen via het beroepingswerk een nieuw team van predikanten en een kerkelijk werker te kunnen realiseren. Wel zijn er nu twee tijdelijke predikanten aangesteld.
GESCHIEDENIS
1. Geschiedenis van de Dorpskerk
Hoe het begon….
Exacte gegevens over het ontstaan van de kerk (kapel) in Holten ontbreken. Bij de grote brand in 1829 zijn namelijk niet alleen de
trouw- en doopboeken, maar ook de overlijdensregisters en de Markeboeken verloren gegaan. Er is sprake van een kapel in Holten in het
jaar 1348. In de parochielijsten van de Domkerk in Utrecht komt Holten voor het eerst voor in 1395. De verbinding met Utrecht leeft
nog indirect voort in de veldnaam “De Schans”: een perceel weiland aan de Landuwerweg. In het midden van dit terrein is nog duidelijk
een ringvormige verlaging te zien. Deze schans heeft deel uitgemaakt van het verdedigingsstelsel rond Deventer,
waartoe ook de (ruïne) ”De Waerdenborch” behoorde. De bisschop van Utrecht heeft zelfs tijdelijk in Deventer gewoond
(Lange en Korte Bisschopstraat). Het is niet na te gaan, wanneer genoemde kapel een kerk werd. We weten wel via oude rekeningen
dat in 1761 het dan bestaande kerkgebouw gerestaureerd en vergroot werd. In 1994, tijdens de vernieuwing van het
kerkinterieur -inclusief de vloer- zijn bij een kortdurende opgraving twee funderingen ontdekt. De kleinste van de kapel en
de andere van de kerk, zoals die was voor de brand van 1829.
Van Katholiek naar Protestant
De Reformatie (1517 Maarten Luther in Wittenberg -Duitsland) bracht ook in Holten veel onrust, die nog versterkt werd door de
verschrikkingen van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). De Holtense pastoor, Hermannus Bushof, werd protestant. Later is hij
zelfs de eerste dominee van Holten geworden. In 1593 verzoekt de Overijsselse Synode te Kampen de Ridderschap der Steden
(vergelijkbaar met de huidige Provinciale Staten) de Rooms-Katholieke geestelijken uit hun ambt te zetten.
Dit verzoek wordt pas geëffectueerd als prins Maurits Twente veroverd heeft en daardoor de Reformatie vaste grond onder de
voeten gekregen heeft in het werkgebied van de Synode. De predikanten werden aanvankelijk door de Drost van Salland benoemd;
na 1660 gebeurde dit door de Marke (=het plaatselijk burgerlijke gezag). In 1726 ontstond onenigheid over het recht tot zo’n
benoeming tussen de kerkenraad en de Marke. Tot 1798 bleef de Schout van Holten de benoemingsaanvraag ondertekenen.
In de Franse tijd (1798 tot 1813) kwam de scheiding tussen kerk en staat tot stand, zodat vanaf die tijd de benoeming van
de predikant een zaak van de kerk zelf is.
Het aantal inwoners van Holten is in de loop der tijden, net als overal elders, flink toegenomen: in 1775 waren er 1250 inwoners, in 1850 waren er 2500 en op 31 december 1999 waren het er 8841. De opkomst van de industrie in West-Europa, globaal vanaf 1850, is niet helemaal aan Holten voorbijgegaan. Tussen 1835 en 1895 was er enige industriële activiteit, te weten een weverij met een eigen weefschool en een jutefabriek.
Holten groeit
Het aantal inwoners van Holten is in de loop der tijden, net als overal elders, flink toegenomen: in 1775 waren er 1250 inwoners, in 1850 waren er 2500 en op 31 december 1999 waren het er 8841. De opkomst van de industrie in West-Europa, globaal vanaf 1850, is niet helemaal aan Holten voorbijgegaan. Tussen 1835 en 1895 was er enige industriële activiteit, te weten een weverij met een eigen weefschool en een jutefabriek.
Andere religies
Tussen 1835 en 1895 speelde nog een andere, ingrijpende verandering in de Holtense samenleving: de afscheidingsbeweging in
de Hervormde kerk.
(zie 2. Geschiedenis van De Kandelaar (Gereformeerde kerk)
In dezelfde periode woonde in Holten een klein aantal Rooms-Katholieken, die tot de parochie Hellendoorn behoorden.
Sinds 2021 zijn er geen bijeenkomsten van de RK-parochie “Het heilig kruis” meer in Holten. Er woonden ook enkele Joden
in Holten; zij hadden hun synagoge in Deventer. Later heeft Holten een eigen synagoge gehad, die op de plek van het huidige
gemeentehuis stond.
Kerkgebouw
Het kerkgebouw, voor het eerst genoemd als kapel in 1348, heeft in de loop der tijden vanzelfsprekend heel wat veranderingen ondergaan.
Tot aan het midden van de 18e eeuw zijn hierover echter geen concrete gegevens voorhanden. Wel is bekend dat in 1620 het eerste uurwerk
geplaatst werd en dat het gebouw in 1723 een grote onderhoudsbeurt heeft gehad. Daarna kunnen we uit oude rekeningen en geschriften
concluderen dat de kerk in 1761 niet alleen gerenoveerd, maar ook vergroot werd.
De welvaart was toen - na de Franse tijd - enorm teruggelopen, zodat het de grootste moeite kostte niet alleen de huizen, maar ook de kerk weer op te bouwen. Koning Willem I heeft toen de helpende hand geboden: de regering stelde 12.000 beschikbaar voor de wederopbouw van de kerk. Ook de provincie Overijssel schonk een bijdrage van 2.450. Met nog wat leningen, de verhuur van zitplaatsen en een bijdrage van de Marke (1.500,-) kon de bouwsom van 16.450,- bij elkaar worden gesprokkeld. In 1832 kon het gebouw in gebruik worden genomen.
Een verwoestende brand in 1829 heeft een groot deel van het dorp, waaronder het kerkgebouw, in de as gelegd. Op 16 juni 1829 ontstaat in de woning van een zekere Hendrik Bosgers een brand, die zich zo uitbreidt dat een groot deel van het dorp in de as wordt gelegd. De kerk met het orgel, 49 huizen en 5 schuren worden totaal verwoest. Slechts 11 huizen in het eens zo welvarende dorp blijven gespaard. Veel inwoners worden hierdoor in diepe armoede gedompeld. In 1832 wordt een nieuwe kerk gebouwd, tegen de bewaard gebleven oude toren. Die wordt dan gepleisterd en van neogotische details voorzien.
De welvaart was toen - na de Franse tijd - enorm teruggelopen, zodat het de grootste moeite kostte niet alleen de huizen, maar ook de kerk weer op te bouwen. Koning Willem I heeft toen de helpende hand geboden: de regering stelde 12.000 beschikbaar voor de wederopbouw van de kerk. Ook de provincie Overijssel schonk een bijdrage van 2.450. Met nog wat leningen, de verhuur van zitplaatsen en een bijdrage van de Marke (1.500,-) kon de bouwsom van 16.450,- bij elkaar worden gesprokkeld. In 1832 kon het gebouw in gebruik worden genomen.
Ruim dertig jaar later (1913) werd de kerk voorzien van een nieuw dak, een nieuw plafond en een grotere consistoriekamer. Bovendien kreeg het gehele interieur een oud-eiken kleur en kwamen er bijbelteksten langs de wanden. De totale kosten voor deze opknapbeurt bedroegen 2.075,-
De restauratie van het kerkinterieur in 1956 stond in het teken van de stijl van de vijftiger jaren: sober en zakelijk, wars van franje en versiering. Dit is goed te zien op de foto van het orgel. De muren werden toen opnieuw gepleisterd, waardoor de bijbelteksten helaas zijn verdwenen. Ook kwam toen het liturgisch centrum met daarop het doopvont en de avondmaalstafel. De preekstoel werd aan deze nieuwe stijl aangepast. Kosten 75.000,-.
In 1976 is een restauratie nodig omdat de brandbeveiliging via de nooduitgangen niet meer aan de wettelijke eisen voldoet. Verder wordt het liturgisch centrum vergroot, zodat ook de opstelling van een koor mogelijk wordt. Op de plaats van de eerste banken komen 150 stoelen te staan.
Vanwege vermolmde en verrotte balkeinden in de dakconstructie wordt in 1991 een dakreparatie uitgevoerd.
De laatste, grote restauratie heeft plaatsgevonden in 1994. Hierbij is de houten vloer vervangen door een betonnen vloer. Wel is de ronde opstelling van de banken dezelfde gebleven. Evenals de oude zijn de nieuwe banken voorzien van een deurtje en ze zijn ook weer schuin oplopend geplaatst, zodat het oorspronkelijke karakter van de kerk niet is aangetast. Ook is toen een nieuwe verwarming aangelegd. Op de balustrades evenals op de deurtjes van de banken is mooi bijpassend lijstwerk aangebracht. Het gehele interieur kreeg een zachtgroene kleur, waardoor in de kerkruimte de elementen rust en bezinning weer volledig tot hun recht kunnen komen.
Voordat de nieuwe vloer gestort werd, hebben amateur-archeologen de gelegenheid gehad een proefsleuf in de ondergrond te graven. Daarbij zijn de oudste fundamenten (van 1348) ontdekt. (Zie ‘Bijlage over opgraving’). De totale verbouwingskosten bedroegen ruim vijf ton.
De laatste verbetering van het interieur heeft plaatsgevonden in 2018/2019. De gehele kerk is opnieuw geschilderd en de fronten en zuilen van de balustrades zijn verfraaid.
Kerktoren
De toren, sinds de Franse tijd eigendom van de burgerlijke gemeente, die tot dan toe een zadeldak had gehad, kreeg in 1870 een
torenspits. In 1881 vond een restauratie van de gehele toren plaats.
En in 1993 wordt de toren nog eens onderhanden genomen: de ruimte, die tot na de Tweede Wereldoorlog als gevangenis dienst deed,
is intact gebleven en kan eventueel bezichtigd worden.
Verenigingsgebouw
In de jaren dertig van de vorige eeuw ontstond de behoefte aan een verenigingsgebouw. Dat werd Irene. Tot tweemaal toe werd het
uitgebreid. Momenteel is het in gebruik als ruimte voor de tweedehands artikelen. Samen met de boekenmarkt brengt dat jaarlijks
een mooi geldbedrag op, waarmee de gemeente haar kerkelijke activiteiten kan bekostigen.
Het kerkzegel
Omstreeks het midden van de achttiende eeuw krijgt Holten een kerkzegel. Dit is voor het eerst in 1768 gebruikt. De verbondenheid met Utrecht is duidelijk zichtbaar. Het is een getrouwe kopie van het Utrechtse zegel met de ark van Noach en de duif. Bovendien is in de rand het wapen van de stad Utrecht gehandhaafd.
Bijlage over opgraving
Bij de opgraving in september 1994 zijn de resten van de kapel van 1348 gevonden, bestaande uit een gedeeltelijke rij zwerfkeien
met op de hoeken een grotere steen. Daarop hebben vermoedelijk houten gebinten gestaan. Uitgaande van het gevonden vloerfragment
mag aangenomen worden, dat de binnenwerkse afmetingen 7.40 bij 5.40m. bedragen hebben. Ook werden er rijen graven gevonden, die
dwars onder de huidige kerk lagen, maar er kwamen ook nog graven voor onder de veldkeien-fundering; de oudste ervan waren bij de
bouw van de kapel waarschijnlijk al ouder dan 150 jaar. Het ligt dan ook wel voor de hand, dat de kapel op een oude begraafplaats
werd gebouwd. Na voltooiing van de bouw kwam het daarna aangelegde kerkhof - traditiegetrouw- om de kapel te liggen. Uit oude rekeningen
is gebleken, dat de kapel/kerk in 1761 niet alleen gerestaureerd, maar ook vergroot werd. Van deze uitleg is bij de opgraving echter
niets gevonden. Het blijft natuurlijk mogelijk, dat op de plek van de uitbouw niet gegraven is. Wel is de fundering gevonden van de
kerk, zoals die erbij stond voor de brand van 1829. Aan de hand van de gevonden vloer, bestaande uit kloostermoppen
(=groot soort baksteen uit de Middeleeuwen van het formaat 30x14x7 cm.) bleek, dat deze kerk binnenwerks 13.90 bij 10.60 m.
Is geweest. Dat is veel korter en smaller dan de huidige kerk, die binnenwerks 24 bij 14.50 m. groot is. De oostmuur met de
huidige hoofdingang heeft afgeschuinde hoeken. Ooit was de hoofdingang onder de toren. Bij de verbouwing was nog te zien, dat
de vloer van de kerk lager heeft gelegen dan de vloer van de toren. Achter de kerk werd nog een verhard pad van 1.50 m breed gevonden;
hoogstwaarschijnlijk is dit de verbinding tussen de kerk en het kerkhof geweest. Bij de opbouw van de kerk na de brand van 1829 zijn
heel gebleven kloostermoppen gebruikt om de steunvoeten (“poeren”) te vormen voor de schuin oplopende balken, waarop de houten vloer
was gelegd. Omdat deze stenen niet gemetseld, maar opgestapeld waren, zijn ze op de lange duur wat gaan schuiven, waardoor de vloer
ging verzakken. De erlangs lopende leidingdraden van de elektrische verwarming kwamen hierdoor strakgespannen te staan.
Door de restauratie van 1994 is aan deze gevaarlijke toestand een eind gekomen.
2. Geschiedenis van het Naberorgel
Door de brand in 129 heeft de gemeente niet lang van de sierlijke klank van dit orgel kunnen genieten en er de psalmen en gezangen bij kunnen zingen uit de bundel “Evangelische Gezangen” van 1806.
Ruim twee decennia zal het nog duren voor een nieuw orgel kan worden gebouwd. De opdracht om dat nieuwe orgel te maken gaat in 1854 naar de orgelmaker C.F.A. Naber uit Deventer. Zijn laatste orgels bouwt Naber in 1855 voor de kerken van Silvolde en Holten.
Op 19 augustus 1855 wordt het Naber-orgel van Holten ingewijd. Nabers nieuwe orgel heeft 2 manualen met in totaal 14 registers. Het hoofdmanuaal bevat tien stemmen, het tweede manuaal heeft er 4. Het pedaal bevat geen eigen registers, maar is aangehangen aan het hoofdmanuaal. Drie blaasbalgen, achter het orgel in de toren geplaatst, voorzien het instrument van voldoende wind om de pijpen aan te spreken. De eindkeuring van het orgel wordt verricht door H. Honhof uit Eibergen, zelf ook als orgelmaker actief.
3. Geschiedenis van De Kandelaar
De afscheidingsbeweging begin 19e eeuw werd geleid door ds. De Kock (Ulrum). Ook in Holten kreeg hij aanhangers en
de Hervormde gemeente verloor daardoor een aantal leden. Vanaf 1843 is deze afscheidingsbeweging wettelijk erkend.
De Gereformeerden konden voortaan hun eigen kerken bouwen.
De Kandelaar werd dus gebouwd op de fundamenten van een afgebroken zuivelfabriek en in gebruik genomen in november 1979. Er waren 620 zitplaatsen. Het orgel (3 klaviers) werd gebouwd door Kaat en Tijhuis. De pijpen zijn afkomstig van het oude orgel uit de Waalkerk te Amsterdam. Op het dak van de kerk is een wereldbol te zien, die gedragen wordt door gevouwen handen; destijds aangeboden door de 'vaste gasten'. Ook de oude kerk is in Holten nog te zien: nu als pizzeria aan de Dorpsstraat, naast het oude gemeentehuis.
In Holten is op 5 maart 1843 bij Koninklijk Besluit de officiële herkenning afgegeven. Er waren in 1843 ongeveer 70 leden. De afgescheidenen hadden het in de beginperiode niet gemakkelijk. Vanuit Holten werd er een beroep gedaan op ds. Buddingh. Deze predikant heeft, in de beginperiode van de beweging, gevangen gezeten in Nijmegen vanwege het houden van “onwettige vergaderingen”. Ds. Buddingh wordt getypeerd als een merkwaardige man met mystieke aanleg. Hoewel hij koppig en eigenzinnig van aard was (hij preekte alleen als hij zin had), was hij geliefd bij velen. Buddingh is echter nooit in Holten aangekomen. Hij is altijd blijven zwerven tot hij in 1948 naar Amerika vertrok.
De Christelijke afgescheiden kerk in Holten is niet meegegaan in de afsplitsing met dominee de Cock. Deze groep noemde zich “Gereformeerden onder het kruis”. In Holten voegde men zich tot de “Christelijke Afgescheidene Kerk” waartoe dominees Brummelkamp, Scholte en van Raalte hoorden. Dominee van Raalte gaf opleiding aan dominee Schuurman en op hem werd dan ook een beroep gedaan vanuit Holten. En daarmee was J.J. Schuurman de eerste predikant. Hij werd in 1846 beroepen en bleef tot 1859.
Op 27 juni 1892 besluit de kerkenraad dat het kerkgenootschap voortaan de naam zal dragen van Gereformeerde Kerk van Holten.
De eerste jaren werden diensten gehouden in de boerderij van Schuppen Teunis in de Haar. Al gauw werd deze ruimte te klein en werd de eerste kerk gebouwd aan de Larenseweg, daar waar nu nog steeds de oude eik staat.
De tweede kerk werd gebouwd aan de Dorpsstraat. In december 1877 werd dit in gebruik genomen. In 1906 werd er een orgel aangeschaft. Eerste organisten waren W. Verveda en D.J. Schuppert.
In 1926 en 1941 werden verbouwingen uitgevoerd.
Er ontstond steeds meer behoefte aan een verenigingsgebouw. In 1951 werd dat gerealiseerd. Door het groeiend aantal leden bleven er aanpassingen aan het gebouw noodzakelijk. Dat leidde in 1978 tot een ruil van gronden en gebouwen met de zuivelfabriek “De Vrijheid”. Deze grond was eigendom van de gebr. Schuppert N.V.
Architectenbureau Jorissen uit Rijssen kreeg de opdracht voor het ontwerp en bouwbedrijf Koopman voor de bouw.
De Kandelaar werd dus gebouwd op de fundamenten van een afgebroken zuivelfabriek en in gebruik genomen in november 1979. Er waren 620 zitplaatsen. Het orgel (3 klaviers) werd gebouwd door Kaat en Tijhuis. De pijpen zijn afkomstig van het oude orgel uit de Waalkerk te Amsterdam. Op het dak van de kerk is een wereldbol te zien, die gedragen wordt door gevouwen handen; destijds aangeboden door de 'vaste gasten'. Ook de oude kerk is in Holten nog te zien: nu als pizzeria aan de Dorpsstraat, naast het oude gemeentehuis.
4. Van samenwerken tot samengaan
Tijdens Pinksteren 1961 wendden 18 predikanten uit de Hervormde en Gereformeerde Kerken zich tot de leden
van deze kerken met een oproep om tot eenheid te komen. De groep bestond uit 9 Hervormde en 9 gereformeerde predikanten.
Zij zouden bekend komen te staan als de
Groep van Achttien.
In hun oproep aan de kerken stond onder andere geschreven: "Bewogen door de verwachting van het Rijk Gods en de
opdracht der kerk in de wereld, zijn zij er gezamenlijk van overtuigd, dat naar eenwording gestreefd moet worden."
Het proces kreeg de naam Samen op Weg (SOW).
Ook in Holten kwamen er in de jaren ’70 en ‘80 initiatieven tot samenwerking.
In 2004 gingen de Gereformeerde en de Hervormde kerk samen met de Luthers kerk op in de PKN. Steeds meer werd hier de samenwerking gezocht: gezamenlijke kerkdiensten, groothuisbezoeken en jeugdwerk. Ook ontstond er samen met de parochie interkerkelijke recreatiewerk en de commissie Vorming en Toerusting.
In 2020 leidden die zoektocht naar gezamenlijkheid tot het proces van samengaan.
Dankbaar zijn we dat we dit proces eind 2023 konden afronden en dat we op 7 januari 2024 in een feestelijke dienst in De Kandelaar het samengaan konden vieren. De beroepingscommissie gaat (voorjaar 2024) op zoek naar de eerste predikanten van de Protestantse Gemeente Holten. We zien de toekomst vol vertrouwen tegemoet.
BELEIDSPLAN
1. Inleiding
Beleidsplan schept helderheid
Dit is het eerste beleidsplan van de PG Holten. Tijdens het fusieproces is intensief nagedacht over het waarom, het hoe en het wat van de nieuwe gemeente. Onder de bezielende begeleiding o.b.v. de Waarderende Gemeenteopbouw is dit beleidsplan tot stand gekomen.
Dit is het eerste beleidsplan van de PG Holten. Tijdens het fusieproces is intensief nagedacht over het waarom, het hoe en het wat van de nieuwe gemeente. Onder de bezielende begeleiding o.b.v. de Waarderende Gemeenteopbouw is dit beleidsplan tot stand gekomen.
Beleid is de vertaling van de visie, het verlangen, bijvoorbeeld het antwoord op de vraag wat voor kerkgemeenschap we willen zijn. In het beleidsplan wordt vastgelegd hoe de gemeente van plan is deze visie te realiseren over een periode van vier jaar.
In ordinantie 4 artikel 7 van de kerkorde staat als taak van de kerkenraad: ‘Het vaststellen van het beleidsplan ter zake van het leven en werken van de gemeente.’ Het beleidsplan geeft het kader aan voor de begrotingen van het college van diakenen en het college van kerkrentmeesters. De begroting is een financiële vertaling van de plannen van de gemeente. Zowel de kerkenraad, de Colleges van Kerkrentmeesters en Diakenen als werkgroepen zijn verantwoordelijkheid voor het beleid.
Kwaliteitscyclus: Kijken en analyseren >> Visie ontwikkelen >> Plannen maken >> Uitvoeren >> Evalueren
Door te kijken en analyseren vanuit Gods Woord, kerk en wereld én vanuit het verlangen wordt de visie van de gemeente ontwikkeld. De vertaling daarvan zijn de plannen, het beleid. Het beleid wordt uitgevoerd in de praktijk. Daarna vindt er evaluatie plaats en kan de kerkenraad het nodige bijstellen.
Voordelen:
- Voor kerkenraad en gemeente wordt het geheel van de inspanningen in samenhang gezet.
- Het bevordert doelgerichtheid in het werk van iedereen met een functie in de gemeente.
- Het biedt de gemeente de mogelijkheid tot (her)bezinning. Het geloof in God mag aan de orde komen. Waartoe roept God ons als gemeente op dit moment?
- Het geeft continuïteit aan opvolgers.
- Het geeft transparantie in bestuur en beleid.
- Het helpt om keuzes te maken en prioriteiten te stellen. Niet het vele is goed, maar het goede is veel.
2. Missie en visie van PGH
Missie (ons fundament: Wat is onze identiteit, waarvoor bestaan wij?)
Daaruit kwamen meerdere thema’s naar voren:
1 kerk naar buiten, 2 verbinden, 3 aansprekend vieren, 4 geloofsopbouw, 5 naar één organisatie gekenmerkt door openheid, liefde, plezier en gezelligheid, positiviteit, blij geloof en respect voor elkaar.
Deze thema’s zijn nader uitgewerkt in bijlage … “ Groeidocument gemeentegesprek Holten”.
zie bijlage..
In de samenvoeging van de Dorpskerk en Kandelaar is ons verlangen naar eenheid tot stand gekomen De PG gemeente Holten is een pluriforme gemeente en is deel van de PKN. In die pluriformiteit is ruimte voor diversiteit in geloofsbeleving. De basis daaronder is dat we geloven in de Drie-enige, God onze Vader, in het verlossende werk van Jezus en in de kracht van de Heilige Geest. De Protestantse Gemeente Holten wil zo, geïnspireerd door Gods woord en geleid door de Geest, een liefdevolle en bewogen gemeente van Jezus Christus zijn , in woord en daad en voor iedereen.
Visie (ons toekomstbeeld: Wat is ons ideaal en willen wij bereiken?)
We willen een kerk zijn:
- waar verbondenheid kan worden ervaren in open gesprekken, waarin mensen zich gezien weten en zich thuis voelen;
- waar mensen worden gestimuleerd in hun geloofsontwikkeling;
- die open en aantrekkelijk is voor iedereen;
- die relevant is voor Holten, dienstbaar aan de lokale samenleving;
- die aantrekkelijk is voor alle generaties. De jonge generaties hebben daarbij extra aandacht nodig gezien de afnemende belangstelling voor de kerk van deze groep.’
Daaruit kwamen meerdere thema’s naar voren: 1 kerk naar buiten, 2 verbinden, 3 aansprekend vieren, 4 geloofsopbouw, 5 naar één organisatie gekenmerkt door openheid, liefde, plezier en gezelligheid, positiviteit, blij geloof en respect voor elkaar.
Deze thema’s zijn nader uitgewerkt in bijlage … “ Groeidocument gemeentegesprek Holten”.
zie bijlage..
3. Doelen en strategie
Vooraf
Om de missie en visie waar te maken hebben we in het fusieproces nagedacht over de concretisering van wat we bereiken willen.
Dat is in nauwe samenwerking tussen kerkenraden, fusiebegeleiders, FOG en gemeenteleden per taakgroep uitgewerkt.
In de taakgroep beschrijving is opgenomen Waarom we het willen doen, Hoe we het doen en
Wat we gaan doen.
Hieronder is de visie van elke taakgroep beschreven. De uitwerking in organisatie en activiteiten vindt u onderaan elke taakgroep en is als pdf te downloaden of te bekijken.
3.1 Pastoraat
Visie op pastoraat
Dat betekent voor de komende tijd in ieder geval twee punten om werk van te maken. Dat is waar we voor gaan:
1. het zoeken naar nieuwe, aanvullende vormen van ontmoeting, die aansluiten bij wat er leeft in de gemeente;
2. inzetten op talentgericht werken, waardoor meer gemeenteleden op bij hen passende manieren taken in het pastoraat op zich kunnen en willen nemen. Dat brengt met zich mee dat we ook zorgen voor de nodige begeleiding en toerusting van de vrijwilligers en taakdragers.
Visie op pastoraat Uitgangspunt voor de pastorale zorg in de gemeente is de Kerkorde (Ord. 12.4): De pastorale arbeid
- De gemeente is geroepen tot de vervulling van haar pastorale opdracht door het verlenen van herderlijke zorg.
- Deze pastorale opdracht betreft zowel de leden van de gemeente, de niet-gedoopte kinderen van leden van de gemeente en hen die blijk geven van verbondenheid met de gemeente, als ook anderen die herderlijke zorg behoeven.
- De herderlijke zorg ten opzichte van elkaar en ten opzichte van anderen krijgt gestalte in het leven van de leden van de gemeente, die worden opgewekt tot omzien naar elkaar en naar anderen die dit behoeven, als ook in de pastorale arbeid die door en onder leiding van predikanten en ouderlingen wordt verricht.
- De gemeente vervult haar pastorale opdracht mede in de omgeving waarin zij leeft, en zij geeft uitdrukking aan haar verbondenheid met bijzonder pastoraal werk dat daar gebeurt. Zelf zeggen we het zo: Het pastoraat vindt een ijkpunt in het leven van Jezus. In Hem werd de liefde van God zichtbaar. Wij willen naar mensen omzien zoals Hij naar mensen omzag. Daarbij hoort een houding van openheid en vertrouwen, van respect voor ieders eigenheid. ‘Zien en gezien worden’ zijn voor ons kernwoorden – daar draait het om. Pastoraat is een zaak van de hele gemeente. Als leden van de Protestantse gemeente Holten zijn we verbonden met elkaar en met het dorp. Onze saamhorigheid wordt zichtbaar in het naar elkaar omzien, binnen en buiten de geloofsgemeenschap, tussen jong en oud.
Pastoraat heeft voor ons in ieder geval twee gezichten:
- het gaat om het meeleven met elkaar in het leven van alledag, zeker ook in tijden van lief en leed;
- het gaat om de ontmoeting tussen mensen, met hun levens- en geloofsvragen. Daarover willen we samen in gesprek, daarin willen we elkaar tot steun zijn. Pastoraat is een taak voor de hele gemeente. Natuurlijk hebben de predikant, de ouderlingen en de andere pastorale vrijwilligers daarin een eigen en belangrijke rol. Met name in de gesprekken over levens- en geloofsvragen kan het ambt een meerwaarde hebben. Maar ook gemeenteleden onderling zijn geroepen handen en voeten te geven aan de onderlinge verbondenheid en aandacht te hebben voor elkaar. In het onderlinge pastoraat zijn we gelijkwaardig: ieder mens kan de ander tijd en aandacht geven, ieder mens zoekt een weg met de kleine en grote vragen van het leven. We zijn een veelkleurige gemeenschap. We verschillen van elkaar in behoefte, in de manier waarop we ons geloof beleven, in de mate waarin we kerkelijk meelevend zijn, in onze levens- en geloofsvragen. Bij een veelkleurige gemeenschap past een veelvormig aanbod van pastoraat. We willen recht doen aan de hele gemeente.
Bovenstaande is onze visie. Dat is een ideaalplaatje, het is waar we voor staan, zo zouden we het graag zien. Dat betekent dat er nog wel wat werk aan de winkel is. We zijn ons ervan bewust dat de huidige organisatie van het pastoraat geen recht doet aan de verscheidenheid van de gemeente. Vooral op de jongere generaties en de middengeneratie, die weinig gebruik maken van de mogelijkheid voor bezoek aan huis, hebben we op dit moment (te) weinig zicht. Het wordt steeds moeilijker vrijwilligers te vinden die een pastorale taak op zich willen nemen. Wel is er een groeiende groep ouderen (ook thuiswonend), die behoefte heeft aan tijd en aandacht.
Dat betekent voor de komende tijd in ieder geval twee punten om werk van te maken. Dat is waar we voor gaan:
1. het zoeken naar nieuwe, aanvullende vormen van ontmoeting, die aansluiten bij wat er leeft in de gemeente;
2. inzetten op talentgericht werken, waardoor meer gemeenteleden op bij hen passende manieren taken in het pastoraat op zich kunnen en willen nemen. Dat brengt met zich mee dat we ook zorgen voor de nodige begeleiding en toerusting van de vrijwilligers en taakdragers.
Bekijk hier de pdf >> voor verdere uitwerking naar organisatie en activiteiten.
3.2 JPF
Visie op jeugdwerk
Het JPF heeft vijf doelen:
- Jeugd (0-18 jaar) betrekken bij de kerk;
- Helpen een kerk te zijn waarin er ook voor de jeugd een warme plek is, waar zij zich welkom voelen;
- Jongeren helpen te groeien in hun geloof;<
- Ouders van jongeren ondersteunen in de geloofsopvoeding van hun kinderen;
- Jongerenpastoraat.
Bekijk hier de pdf >> voor verdere uitwerking naar organisatie en activiteiten.
3.3 Diaconaat
Visie
Wat verstaan wij onder diaconaat? Uitgangspunt voor het diaconaat in onze gemeente is de Kerkorde: Ordinantie 8 artikel 3: De diaconale arbeid.
Zelf zeggen we het zo: Het woord diaken komt van het Griekse woord: διακονος, diakonos, dat dienaar betekent. De diaconie wil dienen door in de gemeente en in de samenleving het omzien naar elkaar te bevorderen en vorm te geven. In het bijzonder willen we omzien naar kwetsbare mensen die door een sociale, fysieke of financiële beperking, door onrecht of tegenslag in de knel gekomen zijn. De gemeente is geroepen om hun behoeften en noden te zien en hen waar mogelijk te helpen vanuit het besef dat voor God ieder mens telt. De diaconie wil hierin stimuleren en ondersteunen door het inzamelen van gaven en door de dienst aan de tafel, waarin wij Jezus gedenken die ons hierin is voorgegaan. Wij helpen waar geen helper is, en indien nodig spreken we de overheid en samenleving aan op hun verantwoordelijkheid.
Door samenwerking met en financiële bijdragen aan christelijke en sociaal-maatschappelijke organisaties wil de diaconie een barmhartige en rechtvaardige samenleving bevorderen, opdat mensen tot hun recht komen in plaats van in de knel. Hierbij heeft de diaconie voorkeur voor projecten die door Holtenaren of streekgenoten worden geïnitieerd of uitgevoerd.
Beleidsvoornemens:
- zoeken naar manieren om het diaconale bewustzijn van gemeenteleden te vergroten;
- informeren over en collecteren voor het jaardoel en daar verschillende activiteiten aan koppelen om meer mensen actief te betrekken bij het diaconale werk;
- werken aan zichtbaarheid in de gemeente, zowel in de kerkelijke als burgerlijke gemeente in bijvoorbeeld kerknieuws, de digitale nieuwsbrief en lokale en regionale pers, waarbij bepaalde onderwerpen of projecten aandacht krijgen;
- met predikanten en kindernevendienst nadenken over manieren om gezinnen en kinderen te betrekken bij de viering van de tafel van de Heer;
- het verder ontwikkelen van activiteiten en gerichte keuzes binnen de diaconale werkvelden en het werken met een jaarplan.
Bekijk hier de pdf >> voor verdere uitwerking naar organisatie en activiteiten.
3.4 Financiën en beheer
Visie
Beide kerken zijn financieel gezond, ze hebben geen schulden, de nodige bezittingen en vrije liquide middelen. Het jaarlijkse exploitatieresultaat is bij beide kerken rond break-even, al wordt dit de laatste jaren verstoord door hoge energiekosten en een geleidelijk dalende bijdrage ‘levend geld’. Beide gemeenten vergrijzen sterk, het leden aantal daalt doordat er meer leden overlijden dan bij komen.
Beide gemeenten kunnen bij de aanhoudend dalende trend, enkele jaren met een negatieve exploitatie het huidige beleid voortzetten voordat drastische ingrepen nodig zijn. Een succesvolle fusie kan nieuw elan in de gemeente brengen en kan daardoor ook een keerpunt markeren in de financiële ontwikkeling.
Bij de Dorpskerk gaat in 2023 één predikant met emeritaat, bij de Kandelaar is dat in 2025. Bij benoeming van een nieuwe predikant kan de omvang van de formatie opnieuw vast worden gesteld en zo de exploitatie worden beïnvloed. Per saldo gaan wij in een stabiele omgeving voorlopig uit van een reguliere bezetting van 2,5 fte predikantsplaatsen.
Enige tijd nadat de fusie is gerealiseerd, indicatief twee jaar, zal op basis van de dan bekende inzichten en ervaringen de gebouwen-behoefte in kaart worden gebracht. Dan kan onroerend goed worden afgestoten of door een andere functie of herbestemming meer inkomsten genereren voor de gemeente.
Beide kerken voeren een zuinig uitgavenbeleid en streven naar een sluitende jaarlijkse begroting. In de financiële projecties 2022- 2027 is dit ook mogelijk gebleken. Onder de hieronder toegelichte aannames. Uitzonderlijke situaties, zoals de energiecrisis van 2022, kunnen van invloed zijn.
Bekijk hier de pdf >> voor verdere uitwerking naar organisatie en activiteiten.
3.5 Vieren
Visie
“Daar waar wij samenkomen om te vieren, doen we dat tot eer van God. De eredienst is voor ons een plaats van ontmoeting met God en met elkaar. In de dienst willen we ons welkom en thuis voelen, in het gebouw, in de gemeenschap en in de liturgie. We willen er met plezier naar binnen en naar buiten kunnen gaan. In de kerkdienst willen we ons geborgen weten: een veilige plek, waar we onze vreugden en onze zorgen mogen neerleggen bij God. Een plek van warmte en licht, waar we een glimp van God kunnen ervaren, waardoor we ons gedragen weten. De preek moet gaan over iets dat ons echt raakt en bezighoudt, en mag ons best iets geven om op te kauwen. Wij verlangen ernaar dat het Woord op zo’n manier tot ons komt dat we het op een nieuwe manier kunnen verstaan, dat we er troost in vinden, en er nieuwe kracht uit putten om op onze beurt iets van God zichtbaar maken in de wereld.“
Visie Waarom vieren we? Die vraag bespraken we tijdens het gemeentegesprek in november 2022 aan de hand van het lied ‘De vreugde voert ons naar dit huis’.
De volgende visie op vieren werd breed onderschreven:
“Daar waar wij samenkomen om te vieren, doen we dat tot eer van God. De eredienst is voor ons een plaats van ontmoeting met God en met elkaar. In de dienst willen we ons welkom en thuis voelen, in het gebouw, in de gemeenschap en in de liturgie. We willen er met plezier naar binnen en naar buiten kunnen gaan. In de kerkdienst willen we ons geborgen weten: een veilige plek, waar we onze vreugden en onze zorgen mogen neerleggen bij God. Een plek van warmte en licht, waar we een glimp van God kunnen ervaren, waardoor we ons gedragen weten. De preek moet gaan over iets dat ons echt raakt en bezighoudt, en mag ons best iets geven om op te kauwen. Wij verlangen ernaar dat het Woord op zo’n manier tot ons komt dat we het op een nieuwe manier kunnen verstaan, dat we er troost in vinden, en er nieuwe kracht uit putten om op onze beurt iets van God zichtbaar maken in de wereld.“
Beleidsvoornemens:
Werk in uitvoering We hebben een visie ontwikkeld vanuit het verlangen van de gemeente. Vervolgens hebben we onderzocht wat de gemeente in huis heeft om met deze visie aan de slag te gaan, op basis van positieve ervaringen van activiteiten en vieringen in de eigen gemeente. Vanuit deze basis leggen we nu als werkgroep een visie en een voorstel neer waarvan we geloven dat het de gemeente zal opbouwen. Tegelijk is het ‘werk in uitvoering’.
Om dit plan ook daadwerkelijk in de praktijk te brengen is de inzet nodig van zowel de predikanten als de gemeente als de kerkenraad. Dat betekent:
- met regelmaat (jaargesprek, toerusting, evaluatie) bespreken met de predikanten welke stappen zij kunnen en willen zetten richting realisatie van het voorstel;
- stimuleren van de inzet van gemeenteleden op het gebied van vieren. Dat kan enerzijds met een vaste groep betrokken gemeenteleden die signaleren, meedenken en meewerken, en gevraagd en ongevraagd adviseren bij de vormgeving van het vieren in de gemeente (liturgiecommissie of werkgroep eredienst), en anderzijds door het meer gebruik maken van projectmatig en talentgericht werken, waardoor gemeenteleden op maat bij een dienst betrokken kunnen worden;
- ondersteuning van de kerkenraad die bij gelegenheid keuzes maakt (FTE, predikantsprofiel, uren, toerusting, etc.) met betrekking tot dit programma.
3.6 Leren
Visie
Als Protestantse Gemeente Holten willen we een breed en gevarieerd palet van leer- en toerustingsactiviteiten aanbieden, vanuit de visie op ons kerk-zijn en aansluitend bij de breedte van de Holtense geloofsbeleving. In deze activiteiten staat de ontmoeting met God en elkaar centraal, en streven we naar (geloofs-)verdieping.
Beleidsvoornemens
Voor de komende jaren stellen we deze voornemens centraal voor dit werkveld:
- We zoeken aansluiting bij de behoeftes die leven (wat wel werkt wordt versterkt, waar geen interesse of behoefte aan is laten we los);
- We hebben aandacht voor activiteiten die voor alle Holtenaren aantrekkelijk zijn. Daarbij zoeken we naar nieuwe activiteiten, waarbij gemeenteleden of predikanten het voortouw nemen vanuit hun eigen gaven.
- We zorgen voor goede PR rondom de aangeboden activiteiten (via de kerkelijke kanalen – folders, nieuwsbrief, Holtens Kerknieuws – maar ook daarbuiten, zoals in HoltenExtra).
- Aandacht geven we specifiek ook aan de toerusting van ambtsdragers en bezoekmedewerkers. Bij de vergaderingen zou hier structureel een moment voor kunnen worden ingeruimd.
Bekijk hier de pdf >> voor verdere uitwerking naar organisatie en activiteiten.
3.7 Kerk in Holten
Visie
In de seculariserende maatschappij zien we dat steeds meer mensen de kerk verlaten. Maar veel mensen in die groep zijn wel gelovig of religieus geïnteresseerd. Anderen zijn zoekende naar wat richting en steun biedt aan hun leven.
Wij hebben een prachtige boodschap! Wij willen daarom actief in ons dorp laten weten en laten blijken wie we zijn en zoeken daarbij het contact met dorpsgenoten.
Het is van belang helder te hebben wat we precies willen met deze activiteiten. Als nieuwe taakgroep willen we hierover de komende tijd spreken: uitgangspunt is de vraag, welke betekenis geven wij als taakgroep aan het begrip kerk in het dorp.
Dit doel willen we bereiken door:
Tijdens alle gesprekken in de trektocht naar een nieuwe visie en doelen voor de samengevoegde kerk werd veelvuldig “kerk naar buiten” of “kerk in het dorp” als een belangrijk speerpunt genoemd.
In de seculariserende maatschappij zien we dat steeds meer mensen de kerk verlaten. Maar veel mensen in die groep zijn wel gelovig of religieus geïnteresseerd. Anderen zijn zoekende naar wat richting en steun biedt aan hun leven.
Wij hebben een prachtige boodschap! Wij willen daarom actief in ons dorp laten weten en laten blijken wie we zijn en zoeken daarbij het contact met dorpsgenoten.
Het is van belang helder te hebben wat we precies willen met deze activiteiten. Als nieuwe taakgroep willen we hierover de komende tijd spreken: uitgangspunt is de vraag, welke betekenis geven wij als taakgroep aan het begrip kerk in het dorp.
Wij verlangen naar een kerk met een positieve uitstraling: een gemeenschap die laat zien waar ze voor staat. Dat wat ons van binnen beweegt, willen we verbinden met de plek waar we wonen en de mensen om ons heen. Belangrijk in de beeldvorming naar buiten is dat we uitstralen dat we één gemeente zijn. Wij zien de kerk als ontmoetingsplek, niet alleen voor ons als gemeente, maar ook voor dorpsbewoners. Dat kan letterlijk, in het gebouw, bijvoorbeeld door de dinsdagse koffieochtenden meer bekendheid te geven, en andere inloopmogelijkheden te verkennen. Iets met maaltijden misschien? Maar bij kerk naar buiten gaat het niet alleen om ons gebouw, het gaat ook om het openstellen van onszelf. Dat vraagt om persoonlijke keuzes. We zijn niet alleen kerk op zondag. We willen als gemeenschap openstaan voor de samenleving, en onze maatschappelijke betrokkenheid vormgeven.
Beleidsvoornemens
De kerk vanuit onze Bijbelse opdracht zichtbaar en merkbaar maken in het dorp.
Dit doel willen we bereiken door:
- Het organiseren van activiteiten, lezingen en ontmoetingen voor mensen uit de stad.
- Aan te sluiten bij publieke activiteiten, zoals: de Vredesweek, de Veiling- en Boekenmarkt, de Kerstmarkt, dorps- en buurtschapsfeesten, Triathlon
- Contacten met andere taakgroepen, die ook activiteiten voor en in het dorp organiseren, onderhouden en inzichtelijk maken welke activiteiten dat zijn.
Bekijk hier de pdf >> voor verdere uitwerking naar organisatie en activiteiten.
3.8 Communicatie
Visie
Uitgangspunt voor de visie op communicatie zijn twee punten die de gemeente heeft aangereikt voor de nieuwe gemeente:
- De PGH wil een open, gastvrije kerk zijn, waar iedereen op zijn eigen manier kan aanhaken;
- De PHG wil nadrukkelijk ‘kerk in Holten’ zijn, verbonden met haar omgeving.
Beleidsvoornemens
Deze liggen op het gebied van sociale media, de nieuwsbrief, het kerkblad en de website.
Bekijk hier de pdf >> van Communicatieplan COMPACT.
4. Organisatie en communicatie
Voorstel inrichting en organisatie van een kerkenraad met taakgroepen + overlegstructuur
Een kerkenraad met taakgroepen, waarbij KKR en GKR ook geregeld samen vergaderen, zodat er voldoende gezamenlijke vergadertijd is om de grote thema’s met elkaar door te werken, en te wennen aan deze werkwijze.
vergadert 10 x per jaar. Samenstelling: voorzitter, scriba, 1 predikant, 1 ouderling-kerkrentmeester, 1 ouderling pastoraat, 1 diaken. Alle ambten moeten vertegenwoordigd zijn.
Taken: het voorbereiden van alle kerkenraadsvergaderingen, én het doen wat is meegenomen of doen wat geen uitstel duldt – en daar achteraf verantwoording over afleggen.
Het moderamen bereidt de vergaderingen voor m.n. met het oog op het faciliteren van het gesprek: wat is het doel van het onderwerp (info, meningsvorming, besluitvorming), gespreksleiding, hebben we voldoende informatie, inzetten werkvormen om het gesprek te bevorderen.
NB: het moderamen fungeert dus niet als KKR, door alle onderwerpen alvast inhoudelijk te bespreken!
vergadert 10 x per jaar, waarvan 4x met de GKR samen. Samenstelling: voorzitter, scriba, 2 predikanten, 2 ouderling-kerkrentmeesters, 2 ouderlingen pastoraat, 2 diakenen, taakgroepouderling beleid.
Taken: leidinggeven op strategisch niveau: monitoren beleid, contact met en faciliteren van de taakgroepen*.
De helft van de agenda van de KKR is voor lopende zaken, de andere helft voor een werkveldbespreking met vertegenwoordigers van de taakgroep erbij. Aan de hand van een jaarverslag van dat werkveld wordt dan besproken: wat waren de voornemens voor het afgelopen jaar, hoe is het gegaan, wat zijn de voornemens voor komend seizoen, welke ondersteuning is er daarbij nodig? Grote thema’s die uit deze besprekingen naar boven komen, worden geagendeerd voor de GKR.
vergadert 4 x per jaar.
Samenstelling: voorzitter, scriba’s, alle predikanten, 4 pastorale ouderlingen, 5 ouderling-kerkrentmeesters, 5 diakenen, 7 ouderlingen doelgroep (4 jeugd, 2 ouderen, 1 beleid) Taken: de GKR geeft leiding aan het geheel van het gemeentewerk. De GKR bespreekt de grote beleidsthema’s inhoudelijk, en is besluitvormend bij het voorwerk van de KKR.
NB: de GKR hoeft daarbij niet de agenda van de KKR weer helemaal over te doen. Het is wel zaak de informatie over de te nemen besluiten zo helder en concreet mogelijk in te richten, en om goed in te schatten wanneer een inhoudelijk en meningsvormend gesprek in de GKR wel nodig is, en daar dan ook ruimte voor te maken.
Elke werkveld vormt een taakgroep. Onder die taakgroep vallen alle werkgroepen, colleges, commissies en individuen die in dat werkveld werkzaam zijn. Binnen de taakgroepen wordt vooral gewerkt op organisatorisch en operationeel niveau.
De taakgroepen:
Eenmaal per jaar is er een afstemmingsoverleg binnen de taakgroep. Dan wordt het werk van het afgelopen jaar geëvalueerd, en er wordt een jaarplan voor het komend jaar opgesteld. Naast de eigen beleidsdoelen worden daar ook de algemene beleidsdoelen bij betrokken.
Eenmaal per jaar wordt de taakgroep uitgenodigd op de kleine kerkenraad om evaluatie en jaarplan te bespreken. Daarbij kan ook een eventuele begroting voor activiteiten worden ingebracht.
Sommige taakgroepen zijn van nature vertegenwoordigd in de kerkenraad: door de predikanten, door pastorale ouderlingen en jeugdouderlingen, door diakenen en kerkrentmeesters. De link van de andere taakgroepen kan lopen via een taakgroepouderling, maar ook door een taakdrager: een vaste contactpersoon of coördinator van de taakgroep. Mogelijkheden:
Uitgangspunten
- een kerkenraad met taakgroepen
- strategisch leidinggeven en monitoren beleid door de KKR
- organisatorisch en operationeel leidinggeven door de GKR
- voordeel: kleinere vergaderlast voor de GKR, meer tijd voor eigen werkveld
- aandachtspunten:
- verbinding GKR-KKR> sámen leidinggeven aan de gemeente
- vergaderlast leden KKR niet te hoog
Een kerkenraad met taakgroepen, waarbij KKR en GKR ook geregeld samen vergaderen, zodat er voldoende gezamenlijke vergadertijd is om de grote thema’s met elkaar door te werken, en te wennen aan deze werkwijze.
Moderamen:
vergadert 10 x per jaar. Samenstelling: voorzitter, scriba, 1 predikant, 1 ouderling-kerkrentmeester, 1 ouderling pastoraat, 1 diaken. Alle ambten moeten vertegenwoordigd zijn.
Taken: het voorbereiden van alle kerkenraadsvergaderingen, én het doen wat is meegenomen of doen wat geen uitstel duldt – en daar achteraf verantwoording over afleggen.
Het moderamen bereidt de vergaderingen voor m.n. met het oog op het faciliteren van het gesprek: wat is het doel van het onderwerp (info, meningsvorming, besluitvorming), gespreksleiding, hebben we voldoende informatie, inzetten werkvormen om het gesprek te bevorderen.
NB: het moderamen fungeert dus niet als KKR, door alle onderwerpen alvast inhoudelijk te bespreken!
Kleine kerkenraad:
vergadert 10 x per jaar, waarvan 4x met de GKR samen. Samenstelling: voorzitter, scriba, 2 predikanten, 2 ouderling-kerkrentmeesters, 2 ouderlingen pastoraat, 2 diakenen, taakgroepouderling beleid.
Taken: leidinggeven op strategisch niveau: monitoren beleid, contact met en faciliteren van de taakgroepen*.
De helft van de agenda van de KKR is voor lopende zaken, de andere helft voor een werkveldbespreking met vertegenwoordigers van de taakgroep erbij. Aan de hand van een jaarverslag van dat werkveld wordt dan besproken: wat waren de voornemens voor het afgelopen jaar, hoe is het gegaan, wat zijn de voornemens voor komend seizoen, welke ondersteuning is er daarbij nodig? Grote thema’s die uit deze besprekingen naar boven komen, worden geagendeerd voor de GKR.
*De beleidsouderling is een ouderling met een bijzondere opdracht. De taak bestaat eruit de totstandkoming van de gemaakte plannen te coördineren en te bevorderen. Daarnaast wordt door hem/haar de samenhang tussen de diverse taakgroepen bewaakt en ondersteund.
Grote kerkenraad:
vergadert 4 x per jaar.
Samenstelling: voorzitter, scriba’s, alle predikanten, 4 pastorale ouderlingen, 5 ouderling-kerkrentmeesters, 5 diakenen, 7 ouderlingen doelgroep (4 jeugd, 2 ouderen, 1 beleid) Taken: de GKR geeft leiding aan het geheel van het gemeentewerk. De GKR bespreekt de grote beleidsthema’s inhoudelijk, en is besluitvormend bij het voorwerk van de KKR.
NB: de GKR hoeft daarbij niet de agenda van de KKR weer helemaal over te doen. Het is wel zaak de informatie over de te nemen besluiten zo helder en concreet mogelijk in te richten, en om goed in te schatten wanneer een inhoudelijk en meningsvormend gesprek in de GKR wel nodig is, en daar dan ook ruimte voor te maken.
Taakgroepen
Elke werkveld vormt een taakgroep. Onder die taakgroep vallen alle werkgroepen, colleges, commissies en individuen die in dat werkveld werkzaam zijn. Binnen de taakgroepen wordt vooral gewerkt op organisatorisch en operationeel niveau.
De taakgroepen:
- pastoraat
- jeugdwerk
- diaconaat
- beheer
- vieren
- leren
- kerk in Holten
- communicatie
Eenmaal per jaar is er een afstemmingsoverleg binnen de taakgroep. Dan wordt het werk van het afgelopen jaar geëvalueerd, en er wordt een jaarplan voor het komend jaar opgesteld. Naast de eigen beleidsdoelen worden daar ook de algemene beleidsdoelen bij betrokken.
Eenmaal per jaar wordt de taakgroep uitgenodigd op de kleine kerkenraad om evaluatie en jaarplan te bespreken. Daarbij kan ook een eventuele begroting voor activiteiten worden ingebracht.
Vertegenwoordiging taakgroepen in de kerkenraad
Sommige taakgroepen zijn van nature vertegenwoordigd in de kerkenraad: door de predikanten, door pastorale ouderlingen en jeugdouderlingen, door diakenen en kerkrentmeesters. De link van de andere taakgroepen kan lopen via een taakgroepouderling, maar ook door een taakdrager: een vaste contactpersoon of coördinator van de taakgroep. Mogelijkheden:
- een taakgroepouderling beleid, voor de grote lijn en voor die beleidsvoornemens die niet aan een bepaald college of bepaalde werkgroep toevallen, maar die door de hele organisatie heen gestalte moeten krijgen, zoals bv. ‘kerk naar buiten’;
- een taakgroepouderling vieren, die samen met de predikanten het hele werkveld coördineert (jaarrooster met gevarieerd aanbod en afstemming andere groepen, preekvoorziener, inzet kerkmusici en gebouwen, met een werkgroep vieren die inzetbaar is bij ‘anders dan anders-diensten’ en andere bijzondere vieringen;
- een taakgroepouderling ‘bezinning en ontmoeting’, die samen met de predikanten en eventueel een jaarlijkse brainstormgroep verantwoordelijk is voor het winterwerk: (vaste) gespreksgroepen, aanbod van gespreksmomenten rondom geloofs- en levensvragen, aansluitend bij verschillende generaties en interesses;
- een taakgroepouderling communicatie, die zorgt voor de afstemming van de verschillende middelen binnen het hele werkveld,
in de eerste jaren helpt de interne communicatie vorm te geven, en ook de externe communicatie helpt opbouwen.
De taakdrager is een nieuwe vorm van vrijwilligerswerk van leden die het beleid en de uitvoering daarvan helpen vorm te geven. Voor de taakgroepen Pastoraat, Diaconie en Beheer en Financiën kunnen taakdragers gevraagd worden om bij te dragen aan taken op het terrein van het college. Zij wonen wel de collegevergaderingen bij, maar zijn geen lid van de kerkenraad. Diakenen en kerkrentmeesters kunnen vrijwilligers zijn zonder ambt. Zij leggen de belofte van geheimhouding af. Pastorale taakdragers maken deel uit van de taakgroep Pastoraat. Ze leggen de belofte van geheimhouding af. Deze taak biedt nieuwe mogelijkheden voor leden die zich graag inzetten, maar (nog) geen lid van de kerkenraad willen worden.
| Kl. kerkenraad | Gr. kerkenraad | |
| sept | Start seizoen, jaarthema, geloofsgesprek | |
| okt | Jeugdwerk | |
| nov | Vieren | |
| dec | Inhoudelijk thema en begroting | |
| jan | Diaconaat | |
| febr | Pastoraat | |
| mrt | Financiën + inhoudelijk thema | |
| apr | Communicatie | |
| mei | Beleid, Kerk naar buiten | |
| jun | Voorbereiding nieuwe seizoen | |
| jun/jul | Ontmoeting, welkom en afscheid ambtsdragers, evaluatie afgelopen seizoen | |
5. Organigram
6. Lijst van Taakgroepen en commissies
| Commissie | Onder Taakgroep |
| Vieren en Liturgie | Vieren |
| Stille Week | Vieren |
| Liturgisch bloemschikken | Vieren |
| Preekvoorziening | Vieren |
| Bloemengift | Diaconie |
| Vorming en Toerusting | Leren en Kerk in Holten |
| Kindernevendienst | JPF |
| Oppasdienst | JPF |
| Veiling, boeken – en rommelmarkt | CvK |
| Gebouwen | CvK |
| Redacties kerkblad en nieuwsbrief | Communicatie |
| Kerk in Holten | Kerk in Holten |
| Kerk in de buurtschappen | Vieren |
7. Tot slot
Voor degenen die meer informatie zoekt m.b.t. de werkvelden zijn de bijlagen beschikbaar op de website. Dit betreft m.n. de verdere uitwerking van de werkvelden.
Dit gehele beleidsplan is bedoeld om verbinding tussen het papier en de werkelijkheid te faciliteren. Het hoofdstuk organisatie beschrijft hoe verwezenlijkt kan worden.
En het document is een middel om onze missie en visie waar te maken tot heil en zegen van onze nieuwe gemeente.
Bekijk hier de pdf >> van het Groeidocument Gemeentegesprekken Holten.
VEILIGE KERK
1. Vertrouwenspersonen
Op veel plekken in onze maatschappij is er aandacht voor een veilige leef- en werkomgeving. Ongewenst gedrag op velerlei vlak lijkt aan de orde van de dag te zijn. Ook als kerken kunnen we daarmee te maken krijgen. Vanuit de landelijke Protestantse Kerk wordt er al langer aandacht gevraagd voor het thema veilige kerk. Als gezamenlijke protestantse kerken van Deventer, Diepenveen, Colmschate – Schalkhaar, Bathmen – Okkenbroek en Holten willen we aan Veilige Kerk ook gericht aandacht geven.
De externe vertrouwenspersonen voor onze kerken zijn:
De uitwerking daarvan bestaat uit twee stappen.
- Allereerst hebben we een aantal omgangsregels vastgesteld die we binnen onze kerken hanteren. Het betreft regels rondom respect voor elkaar, waarborgen van ieders privacy, lichamelijke en persoonlijke integriteit en onderlinge zorg. Voor de uitgeschreven regels verwijzen we graag naar de websites van de afzonderlijke kerken.
- Daarnaast hebben we ervoor gekozen gezamenlijk twee vertrouwenspersonen aan te stellen, van buiten onze eigen gemeentes. Iedereen die meent dat de omgangsregels zodanig geschonden worden dat dit aan hen of anderen schade toebrengt, kan zich tot één van deze vertrouwenspersonen wenden. De PG Holten heeft er voor gekozen ook twee contactpersonen uit onze eigen gemeente aan te stellen.
De externe vertrouwenspersonen voor onze kerken zijn:
- Mevrouw Marianne Nijmeijer uit Hellendoorn; ze is telefonisch bereikbaar M: 06 22 60 89 04 of E: mgnijmeijer@live.nl
- De heer Harry Enserink uit Hellendoorn; hij is telefonisch bereikbaar M: 06 13 15 22 55 of E: harryenserink@home.nl
- Mevrouw Marieke de Boer: ze is telefonisch bereikbaar M: 06 52 61 40 01 of E: jennekenmarieke@gmail.com
- De heer Hans Hoekman: hij is telefonisch bereikbaar M: 06 55 01 91 84 of E: hanshoekman54@gmail.com
2. Plan veilige kerk
Wens
De PKN-kerken in de (sub-)ring Deventer en Omstreken van de Classis Overijssel/Flevoland hebben invulling gegeven aan een gezamenlijke aanpak Veilige Kerk. Onze kerken moeten immers ‘‘een veilige plek voor iedereen’ zijn. In verschillende stappen is door een kleine commissie gekeken naar de wijze waarop zo’n gezamenlijke aanpak invulling zou kunnen krijgen. Opdracht van deze commissie was om te komen tot kaders voor zo’n gezamenlijke aanpak, die bijdragen aan daadwerkelijke aandacht voor onze kerken als ‘een veilige plek voor iedereen’. Daarnaast is de vraag meegegeven wat we met elkaar moeten organiseren om te kunnen melden als die ‘veiligheid’ geschaad wordt.
Voor het uitwerken van de opdracht heeft de commissie aansluiting gezocht bij informatie die vanuit de landelijke kerk beschikbaar is over invulling van ‘Veilige Kerk’. Daaruit zijn de volgende stappen afgeleid en nader ingevuld.
Voluit aandacht voor preventie
Een ‘Veilige kerk’ begint met voldoende aandacht voor preventie. Een goede stap om in al onze kerken preventie daadwerkelijk invulling te geven en daar ook doorlopend aandacht aan te besteden is een centrale regie. De landelijke kerk adviseert het instellen van een Commissie Veilige Kerk. Zo’n commissie kan voorbereidend werk doen voor een brede en op preventie gerichte aanpak.
Intern meldpunt
Tevens hebben we in Holten gekozen om ook twee interne vertrouwenspersonen aan te stellen, ook een vrouw en een man. Soms kan de situatie zo zijn dat degene die een klacht heeft dit eerst met iemand van de eigen gemeente wil bespreken. Dat is laagdrempeliger. Deze personen zijn nog niet aangesteld. We hopen die na de zomervakantie aan u te kunnen voorstellen.
De klager kan dan kiezen of hij/zij direct contact opneemt met de externe. vertrouwenspersoon, of met de interne vertrouwenspersoon.
Naast aandacht voor preventie en een veilige plek om machtsmisbruik te melden is een derde belangrijk element duidelijkheid over hoe we als werkers in de kerk verantwoordelijkheid willen nemen voor de mensen met wie we samenwerken. Daarbij wordt door de landelijke kerk wel onderscheid gemaakt tussen een formele gedragscode en wat minder zware omgangsregels.
De voorbereidingscommissie heeft geconstateerd dat het in de praktijk van onze kerken voldoende is om invulling te geven aan heldere omgangsregels. Dat zijn afspraken over hoe we met elkaar omgaan. De commissie heeft dit geformuleerd voor omgangsregels binnen onze kerken.
Als Protestantse Kerken willen we ons gedrag laten passen bij de boodschap van het christelijk geloof. Gedrag dat hierbij past, willen we bevorderen. Gedrag dat hiermee strijdig is en grenzen overschrijdt, willen we bestrijden. Deze houding willen we concreet vormgeven voor de organisaties als geheel en voor elke professionele en vrijwillige medewerker - ambtsdrager of niet-ambtsdrager. We verbinden ons daarmee nadrukkelijk aan de volgende regels. Hierop zijn we voor iedereen binnen en buiten onze kerkgemeenschap aanspreekbaar.
We werken met elkaar en anderen aan een omgeving en een sfeer waarbinnen iedereen zich veilig en gerespecteerd voelt. Zo creëren we een plek waar het goed verblijven en geloven is. Ook als deze gedragscode geen direct en duidelijk antwoord geeft, blijft dit de leidraad voor ons handelen.
We respecteren elkaar en anderen. We benaderen niemand op een manier die hen in hun geestelijke en lichamelijke waardigheid en integriteit aantast. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarigen en andere kwetsbaren. Extra zorgvuldig zijn we bij pastorale en diaconale contacten.
We dringen niet verder door in het privéleven van mensen dan functioneel noodzakelijk is. Bovendien zijn we terughoudend met het binnengaan van ruimtes waar mensen zich om privéredenen bevinden. Dat geldt zowel in onze eigen gebouwen als elders – bij kleedkamers, slaapkamers, sanitaire ruimtes en dergelijke.
We gaan zorgvuldig om met de gegevens die we van elkaar en anderen ontvangen. We houden geheim wat ons in vertrouwelijkheid is meegedeeld en overleggen hierover alleen als de betrokkene daar geen bezwaar tegen heeft. Als geheimhouding schadelijk of gevaarlijk is voor betrokkene of anderen, of als de wet anders eist, vervalt deze regel.
Lichamelijke integriteit
We raken elkaar en anderen niet aan op een manier waarvan je kunt verwachten dat die seksuele of erotische gevoelens kan oproepen. Ook in ons taalgebruik vermijden we dit. We spreken af dat alle seksuele handelingen, contacten en relaties tussen een meerderjarige medewerker en minderjarigen tot 16 jaar onder geen beding geoorloofd zijn.
We respecteren de rechten die ieder mens heeft vanuit wetgeving of geloof. We vermijden elk gedrag (verbaal en non-verbaal) dat bij anderen gevoelens oproept van agressie, geweld, discriminatie, pesten of buitensluiting.
We vermijden elke vorm van belangenverstrengeling, in het bijzonder op financieel terrein. Met giften gaan we zorgvuldig om, zowel bij het aannemen als doorgeven. Grote giften weigeren we of bespreken we met het bevoegd gezag voordat we ze aannemen. We gaan eerlijk en integer om met de eigendommen die niet van onszelf zijn, maar van een ander of van de kerk als organisatie.
We zetten ons in om elkaar en anderen te beschermen tegen elke vorm van ongewenst gedrag. We spreken elkaar daar actief op aan. Bij ongewenst gedrag of als we twijfelen over gedrag van onszelf of een ander, zoeken we contact met onze vertrouwenspersoon voor nader beraad. Dat doen we ook bij gedrag waarvan we zeker weten dat het strijdig is met deze gedragscode.
Als er iets misgaat of mis lijkt te gaan binnen een kerkelijke organisatie, of tussen mensen met een kerkelijke functie en gemeenteleden, dan is het belangrijk dat dit gemeld kan worden. Er kan een ingewikkelde situatie ontstaan waarbij allerlei belangen en loyaliteiten door elkaar kunnen gaan lopen. Juist dan komt het erop aan goede keuzes te maken, zodat aan alle betrokken recht gedaan wordt en niet nog meer schade ontstaat. Het is belangrijk dat de klachtenregeling en de contactgegevens waar gemeld kan worden beschikbaar zijn, ook als er ‘niets aan de hand’ lijkt te zijn.
Als een situatie van grensoverschrijdend gedrag of misbruik bekend wordt, geeft dat vaak veel onrust binnen de kerk. Een gemeentebegeleider is een functionaris die zich gespecialiseerd heeft in het begeleiden van dit soort processen. Aan de meldpunten SMPR, SMKR en Wij zijn SEM zijn gemeentebegeleiders verbonden. Mocht dit nodig zijn dan kan er contact opgenomen worden met het Meldpunt van de kerkgenootschap.
De PKN-kerken in de (sub-)ring Deventer en Omstreken van de Classis Overijssel/Flevoland hebben invulling gegeven aan een gezamenlijke aanpak Veilige Kerk. Onze kerken moeten immers ‘‘een veilige plek voor iedereen’ zijn. In verschillende stappen is door een kleine commissie gekeken naar de wijze waarop zo’n gezamenlijke aanpak invulling zou kunnen krijgen. Opdracht van deze commissie was om te komen tot kaders voor zo’n gezamenlijke aanpak, die bijdragen aan daadwerkelijke aandacht voor onze kerken als ‘een veilige plek voor iedereen’. Daarnaast is de vraag meegegeven wat we met elkaar moeten organiseren om te kunnen melden als die ‘veiligheid’ geschaad wordt.
Stappen op weg naar een veilige kerk
Voor het uitwerken van de opdracht heeft de commissie aansluiting gezocht bij informatie die vanuit de landelijke kerk beschikbaar is over invulling van ‘Veilige Kerk’. Daaruit zijn de volgende stappen afgeleid en nader ingevuld.
Voluit aandacht voor preventieEen ‘Veilige kerk’ begint met voldoende aandacht voor preventie. Een goede stap om in al onze kerken preventie daadwerkelijk invulling te geven en daar ook doorlopend aandacht aan te besteden is een centrale regie. De landelijke kerk adviseert het instellen van een Commissie Veilige Kerk. Zo’n commissie kan voorbereidend werk doen voor een brede en op preventie gerichte aanpak.
In principe kan elk van onze gemeenten besluiten om zo’n commissie Veilige Kerk in te stellen. Ervaring in veel gemeenten is echter dat het lastig is om voor nieuwe taken vrijwilligers te vinden. Voorstel van de voorbereidingscommissie is dan ook om als PKN gemeenten van de subring Deventer en omstreken gezamenlijk invulling te geven aan regie om het onderwerp Veilige Kerk 1 doorlopende voldoende aandacht te blijven geven. Die gezamenlijke regie zou zich dan kunnen richten op een plan van aanpak per kerk en invulling geven aan communicatie over veilige kerk naar alle betrokkenen. Om daarmee het onderwerp Veilige Kerk in alle gemeenten bespreekbaar te maken en op de agenda te houden.
Voorstel is gedaan door de commissie om te komen tot 1 gezamenlijke commissie. Omdat afweging is dat het niet gemakkelijk zal zijn om weer voor een nieuwe commissie bemensing te regelen, is het voorstel om de regierol Veilige Kerk vooralsnog te beleggen bij het Voorzittersoverleg van de subring Deventer. Dan zijn alle kerken daarin vertegenwoordigd.
Eén extern meldpunt voor als dat nodig is Als in de kerk iemand behoefte heeft aan een vertrouwelijk gesprek rondom het onderwerp Veilige Kerk (vanwege ervaringen die die veiligheid schaden) dan speelt een vertrouwenspersoon een belangrijke rol. Zij of hij fungeert als eerste aanspreekpunt en kan het melden van (vermoedens van) misbruik laagdrempelig maken.
Kerkenraden zijn verantwoordelijk voor een veilige omgeving in de plaatselijke kerken. Maar moeten ook regelen dat eventuele klachten op een voor allen veilige wijze gemeld kunnen worden. De kerkenraden van de (sub-)kring Deventer en Omstreken (Deventer, Diepenveen, Bathmen-Okkenbroek, Colmschate-Schalkhaar, Holten) onderkennen het belang van het aanstellen van vertrouwenspersonen om die veilige meldplek te organiseren.
Om voldoende deskundigheid en toegankelijkheid tot vertrouwenspersonen te kunnen waarborgen wordt voorgesteld als gezamenlijke kerken 2 vertrouwenspersonen te zoeken, één vrouw en één man. Verwachting is dat 2 vertrouwenspersonen voor onze gemeenten gezamenlijk ruim voldoen is om beschikbaarheid te waarborgen als er reden is om zo’n vertrouwenspersoon te raadplegen. Mogelijk kunnen we ook zelfs gebruik maken van vertrouwenspersonen die een breder werkgebied hebben binnen de Classis Overijssel Flevoland.
De vertrouwenspersoon heeft een onafhankelijke neutrale positie. De vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor en geeft informatie over de stappen die gezet kunnen worden ingeval mensen machtsmisbruik binnen kerken ervaren. De vertrouwenspersoon heeft een geheimhoudingsplicht en hij of zij hecht grote waarde aan het waarborgen daarvan. De vertrouwenspersoon adviseert de melder over eventuele vervolgstappen. Indien gewenst begeleidt zij of hij de melder daarbij. Ook kun je bij de vertrouwenspersoon terecht als je je zorgen maakt over mogelijk onveilige situaties. Van belang is dat een vertrouwenspersoon ook de eigen grenzen en mogelijkheden kent en indien nodig doorverwijst naar andere instanties. De vertrouwenspersoon adviseert ook de regiegroep Veilige Kerk op het gebied van preventie.
Intern meldpuntTevens hebben we in Holten gekozen om ook twee interne vertrouwenspersonen aan te stellen, ook een vrouw en een man. Soms kan de situatie zo zijn dat degene die een klacht heeft dit eerst met iemand van de eigen gemeente wil bespreken. Dat is laagdrempeliger. Deze personen zijn nog niet aangesteld. We hopen die na de zomervakantie aan u te kunnen voorstellen.
De klager kan dan kiezen of hij/zij direct contact opneemt met de externe. vertrouwenspersoon, of met de interne vertrouwenspersoon.
Omgangsregels
Naast aandacht voor preventie en een veilige plek om machtsmisbruik te melden is een derde belangrijk element duidelijkheid over hoe we als werkers in de kerk verantwoordelijkheid willen nemen voor de mensen met wie we samenwerken. Daarbij wordt door de landelijke kerk wel onderscheid gemaakt tussen een formele gedragscode en wat minder zware omgangsregels.
De voorbereidingscommissie heeft geconstateerd dat het in de praktijk van onze kerken voldoende is om invulling te geven aan heldere omgangsregels. Dat zijn afspraken over hoe we met elkaar omgaan. De commissie heeft dit geformuleerd voor omgangsregels binnen onze kerken.
Omgangsregels
Als Protestantse Kerken willen we ons gedrag laten passen bij de boodschap van het christelijk geloof. Gedrag dat hierbij past, willen we bevorderen. Gedrag dat hiermee strijdig is en grenzen overschrijdt, willen we bestrijden. Deze houding willen we concreet vormgeven voor de organisaties als geheel en voor elke professionele en vrijwillige medewerker - ambtsdrager of niet-ambtsdrager. We verbinden ons daarmee nadrukkelijk aan de volgende regels. Hierop zijn we voor iedereen binnen en buiten onze kerkgemeenschap aanspreekbaar.
Veilige omgeving
We werken met elkaar en anderen aan een omgeving en een sfeer waarbinnen iedereen zich veilig en gerespecteerd voelt. Zo creëren we een plek waar het goed verblijven en geloven is. Ook als deze gedragscode geen direct en duidelijk antwoord geeft, blijft dit de leidraad voor ons handelen.
Respect
We respecteren elkaar en anderen. We benaderen niemand op een manier die hen in hun geestelijke en lichamelijke waardigheid en integriteit aantast. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarigen en andere kwetsbaren. Extra zorgvuldig zijn we bij pastorale en diaconale contacten.
Privacy
We dringen niet verder door in het privéleven van mensen dan functioneel noodzakelijk is. Bovendien zijn we terughoudend met het binnengaan van ruimtes waar mensen zich om privéredenen bevinden. Dat geldt zowel in onze eigen gebouwen als elders – bij kleedkamers, slaapkamers, sanitaire ruimtes en dergelijke.
Geheimhouding
We gaan zorgvuldig om met de gegevens die we van elkaar en anderen ontvangen. We houden geheim wat ons in vertrouwelijkheid is meegedeeld en overleggen hierover alleen als de betrokkene daar geen bezwaar tegen heeft. Als geheimhouding schadelijk of gevaarlijk is voor betrokkene of anderen, of als de wet anders eist, vervalt deze regel.
Lichamelijke integriteitWe raken elkaar en anderen niet aan op een manier waarvan je kunt verwachten dat die seksuele of erotische gevoelens kan oproepen. Ook in ons taalgebruik vermijden we dit. We spreken af dat alle seksuele handelingen, contacten en relaties tussen een meerderjarige medewerker en minderjarigen tot 16 jaar onder geen beding geoorloofd zijn.
Persoonlijke integriteit
We respecteren de rechten die ieder mens heeft vanuit wetgeving of geloof. We vermijden elk gedrag (verbaal en non-verbaal) dat bij anderen gevoelens oproept van agressie, geweld, discriminatie, pesten of buitensluiting.
Geld en bezittingen
We vermijden elke vorm van belangenverstrengeling, in het bijzonder op financieel terrein. Met giften gaan we zorgvuldig om, zowel bij het aannemen als doorgeven. Grote giften weigeren we of bespreken we met het bevoegd gezag voordat we ze aannemen. We gaan eerlijk en integer om met de eigendommen die niet van onszelf zijn, maar van een ander of van de kerk als organisatie.
Onderlinge zorg
We zetten ons in om elkaar en anderen te beschermen tegen elke vorm van ongewenst gedrag. We spreken elkaar daar actief op aan. Bij ongewenst gedrag of als we twijfelen over gedrag van onszelf of een ander, zoeken we contact met onze vertrouwenspersoon voor nader beraad. Dat doen we ook bij gedrag waarvan we zeker weten dat het strijdig is met deze gedragscode.
Melding maken
Als er iets misgaat of mis lijkt te gaan binnen een kerkelijke organisatie, of tussen mensen met een kerkelijke functie en gemeenteleden, dan is het belangrijk dat dit gemeld kan worden. Er kan een ingewikkelde situatie ontstaan waarbij allerlei belangen en loyaliteiten door elkaar kunnen gaan lopen. Juist dan komt het erop aan goede keuzes te maken, zodat aan alle betrokken recht gedaan wordt en niet nog meer schade ontstaat. Het is belangrijk dat de klachtenregeling en de contactgegevens waar gemeld kan worden beschikbaar zijn, ook als er ‘niets aan de hand’ lijkt te zijn.
Als een situatie van grensoverschrijdend gedrag of misbruik bekend wordt, geeft dat vaak veel onrust binnen de kerk. Een gemeentebegeleider is een functionaris die zich gespecialiseerd heeft in het begeleiden van dit soort processen. Aan de meldpunten SMPR, SMKR en Wij zijn SEM zijn gemeentebegeleiders verbonden. Mocht dit nodig zijn dan kan er contact opgenomen worden met het Meldpunt van de kerkgenootschap.
